تورم تعریف‌های متفاوتی دارد اما از نظر اقتصادی، به روند نامنظم افزایش سطح عمومی قیمت‌ها تورم می‌گویند. تورم به معنی افزایش بی‌رویه و غیرمتناسب قیمت کالاها و خدمات بدون برنامه ریزی و پشتوانه در یک بازه زمانی است؛ که در نهایت منجر به کاهش قدرت خرید مردم، افزایش بهای کالاها، برهم خوردن میزان عرضه و تقاضا، کاهش ارزش پول ملی و نابسامانی در اقتصاد می‌شود.
انواع تورم
در نظریه‌های اقتصادی، تورم زیر شاخه و انواع مختلفی دارد. اما به صورت کلی به سه دسته تقسیم می‌شود، که عبارت است از:
* تورم خزنده: تورمی که در آن قیمت‌ها به صورت آرام و خفیف شروع به افزایش می‌کنند. در این نوع تورم، قیمت‌ها در طی سال نهایت تا سقف 8 درصد رشد خواهند کرد.
* تورم شدید: تورمی که با سرعت بسیاری باعث افزایش قیمت می‌شود.افزایش قیمت در این نوع تورم در طول سال بین 15 تا 25 درصد است.
* تورم بسیار شدید: تورم شدید به معنای دو برابر شدن قیمت‌ها در طول شش ماه از سال است و در یک ماه اجناس 50 درصد افزایش قیمت می‌یابند.
البته علاوه بر این تقسیم‌بندی می‌توان تورم را به دسته‌های کوچک‌تری نیز تقسیم کرد:
1. تورم پنهان: به این صورت است که قیمت ثابت، ولی کیفیت کم‌تر می‌شود.
2. تورم رسمی: این تورم به علت افزایش عرضه پول از سوی دولت به وجود می‌آید.
3. تورم ساختاری: به دلیل افزایش قیمت‌ها، تقاضای بسیار به وجود می‌آید و باعث می‌شود دستمزدها به دلیل کمبود در برخی بخش‌ها افزایش یابد. این نوع تورم در کشورهای در حال پیشرفت بسیار مشاهده می‌شود.
4. تورم سرکش: افزایش سریع و بی حد و مرز قیمت‌ها.
5. تورم شتابان: افزایش سریع و شدید نرخ تورم.
6. تورم مهار شده: هنگامی که شرایط تورم در کشور به وجود آید، از افزایش آن جلوگیری می‌شود. این شرایط از افزایش تقاضای کل بر عرضه کل کالاها و خدمات به وجود می‌آید.
7. تورم فشار سود: تلاش سرمایه داران برای تصاحب سهم بزرگی از درآمد ملی منشأ تورم می‌شود.
8. تورم فشار هزینه: تورمی که مستقل از تقاضا، فقط از افزایش هزینه‌های تولید ناشی می‌شود.
9. تورم فشار قیمت: نوعی تورم فشار هزینه که در اثر تحمیل قیمت‌های بسیار زیاد از سمت صاحب‌کاران اقتصادی با هدف دستیابی به سودهای کلان به دست می‌آید.
10. تورم فشار دستمزد: نوعی تورم فشار هزینه که سرچشمه فرایند تورم را فشار اتحادیه کارگری بر بازار کار می‌داند.
علل ایجاد تورم
تامین کسری بودجه دولت، افزایش قیمت حامل‌های انرژی و حذف یارانه‌ها می‌تواند باعث ایجاد تورم شود. تورم در جامعه اثرات منفی در اقتصاد به همراه دارد. معمولا عوامل بسیاری در ایجاد تورم و افزایش نرخ تورم تاثیرگذار هستند.
یکی از علت‌های تورم، کسری بودجه دولت است. چون مخارج دولت افزایش یافته و باعث می‌شود، تقاضا افزایش پیدا کند. تامین کسری دولت از عوامل تشدید تورم است. قرض گرفتن از بانک مرکزی یا بانک‌های خارج از کشور باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی در اقتصاد می‌شود که آثار تورم را به همراه دارد.
واردات متعدد و زیاد از عوامل دیگر تورم محسوب می‌شود، زیرا اقتصاد کشور به قیمت کالاهای سایر کشورها وابسته است؛ تورم کشورهای دیگر نیز بر تورم داخل کشور تاثیر می‌گذارد.
بعضی از اتفاقات غیر اقتصادی و سیاسی مانند زلزله، سیل، اعتراضات داخلی و جنگ می‌توانند تاثیر به سزایی در ایجاد تورم داشته باشند.
کنترل تورم
شیوه‌ها و سیاست‌های بسیاری برای کنترل تورم وجود دارد، که می‌توان با استفاده ازآن‌ها نرخ تورم را کاهش داد. البته هر روشی در زمان خاص خود و در منطقه‌ای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هر کشوری باید با توجه به شرایط و سیاستی که دارد تورم را کنترل کند. جالب است بدانید که همیشه از یک روش برای کنترل تورم استفاده نمی‌شود و در زمان‌های مختلف، روش‌های متفاوتی به کار گرفته می‌شود.
ابزارهای کنترل تورم به شرح زیر هستند:
* سیاست‌های پولی و مالی: دولت با اجرای سیاست‌های پولی و مالی مختلف، تورم را کنترل می‌کند. البته این سیاست‌ها باید در جهت کاهش نقدینگی و پول در گردش جامعه باشد تا تورم کاهش پیدا کند.
* سیاست‌های درآمدی: دولت به وسیله اجرای سیاست‌های درآمدی مختلف و با دخالت مستقیم خود، متغیرهای تعیین کننده تورم را تغییر می‌دهد و نرخ تورم کاهش می‌یابد.
نحوه اندازهگیری تورم
چگونه تورم اندازهگیری و محاسبه می‌شود؟ اندازهگیری تورم در بازه‌های زمانی مشخص ممکن است هفتگی، ماهانه و سالانه باشد. قیمت کالا و خدمات را در کل کشور مشخص کرده و اعلان می‌کنند. دقیق‌ترین دوره اندازهگیری تورم، دوره‌های هفتگی است. دولت با رصد قیمت‌ها در هفته‌های متوالی، نرخ تورم ماهانه را به دست می‌آورد. همچنین با حساب کردن نرخ تورم 12 ماه سال، میانگین تورم سالانه به دست می‌آید.
پیامدهای تورم
تورم می‌تواند آثار و تبعات مثبت و منفی به همراه داشته باشد، به صورتی که به نفع قشر پر درآمد می‌شود و قشر فقیر، حقوق بگیر و کم درآمد دچار ضرر می‌شوند. در واقع تورم به افرادی که درآمد ثابت دارند، ضرر می‌زند و باعث می‌شود قدرت خرید این افراد کاهش یابد و به سود افرادی می‌شود که درآمد متغیری دارند.
تورم، هزینه‌های عمومی دولت را افزایش می‌دهد و همان طور که گفته شد، دولت مجبور می‌شود از بانک مرکزی استقراض کند یا به کسب درآمد بیشتر بپردازد که در هر دو صورت، ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌شود.
تورم بر ساختار اقتصاد و متغیرهای کلان اقتصادی تاثیرگذار است. امروزه تورم ابعاد اجتماعی و سیاسی گسترده‌ای پیدا کرده است.
امروزه تورم از پیچیده‌ترین، مهم‌ترین و حساس‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی است؛ که بررسی و تحلیل آن نقش بسیاری در حل مشکلات اقتصادی دارد.
تورم، رویدادی پیچیده است که باعث ایجاد مشکلات و چالش‌های اقتصادی می‌شود. یکی از وظایف دولت در برابر تورم، کنترل و کاهش نرخ تورم است، که با استفاده از روش‌های گوناگون انجام می‌شود. تورم تاثیرات بسیاری در جامعه و زندگی مردم یک کشور ایجاد می‌کند و باعث نفع و ضرر قشرهای پر درآمد و کم درآمد می‌شود.
تورم در بازار بورس و سهام هم تاثیرات بسزایی دارد. پس بهتر است برای سرمایه گذاری به مبحث تورم دقت شود. در این مقاله درمورد تورم و پیامدهای آن در جامعه توضیح داده شد. امیدواریم از این اطلاعات بهره‌مند شوید. به شما پیشنهاد می‌دهیم برای سرمایه گذاری از مشاوران صرافی پرشیا ارز اصفهان برخوردار شوید.
